Over Benoveren en isoleren...

• Geplaatst op 29 September 2022
• Door Arch. Peter Van Gysegem

In het Benovatietraject wordt met geen woord gerept over vochtproblemen en hun mogelijke gevolgen bij het isoleren van buitenmuren.

Het BENOVATIE-traject wordt voorgesteld in 5 stappen: 1. dak, 2. buitenmuren, 3. ramen en deuren, 4. vloer en 5. technieken.

Laten we hier even stap 2 onder ogen nemen: de buitenmuren. Op de website 'mijnbenovatie.be' lezen we het volgende:

Na het dak zijn de buitenmuren de tweede grootste oorzaak van warmteverlies. Dit verlies beperken kan op twee manieren: door de thermische isolatieprestaties van de muren te verbeteren, en door de graad van luchtdichtheid te verhogen (vooral bij de aansluitingen met het schrijnwerk).

Hoe je buitenmuren thermisch kan isoleren, hangt af van het type muur. Massieve muren kan je bijkomend isoleren tegen de binnenkant of tegen de buitenkant. Heeft je huis spouwmuren, dan is isolatie binnenin de spouw de eenvoudigste oplossing. Een luchtspouw is echter vaak maar 5 à 6 cm breed. De beste oplossing is dan een combinatie van spouwisolatie met isolatie aan de binnenkant of aan de buitenkant.

• Ik isoleer mijn buitenmuren langs de buitenkant.
  ‍
  ‍Mogelijk, MAAR... wanneer de (oude) muren aangetast zijn door optrekkend vocht kunnen ze aanzienlijke hoeveelheden hygroscopische zouten (nitraten, chloriden) bevatten. Het optrekkend vocht kan behandeld worden met bv Dryzone injecties. Dit stopt de aanvoer van nieuw zoutbelast grondwater in de muur. Deze aanwezige zouten kunnen echter niet uit het metselwerk verwijderd worden. Ze absorberen luchtvocht omwille van hun hygroscopische eigenschap (denk maar aan keukenzout of natriumchloride). Het metselwerk zal dus te allen tijde vochtig blijven in de zoutbelaste zones, met name in evenwicht met het absolute luchtvochtigheid. 
  Nu is het echt geen goed idee om natte muren op te warmen, want dit vergt veel meer energie dan het opwarmen van droog metselwerk!
  Het is dus zaak om vooraf via een diagnose, staalnames en labo-analyse na te gaan of het metselwerk optrekkend vocht bevat, en indien ja hoe belangrijk de zoutbelasting is. Het WTCB geeft hieromtrent de nodige richtlijnen. Bij oude gebouwen in landelijk omgeving kan dit echt problematisch zijn (metselwerk dat tot 200 liter water per m³ hygroscopisch vocht bevat is geen uitzondering). Vergeet ook niet dat vochtig (en dus koud) metselwerk altijd stralingskoude afgeeft, wat een gevoel van onbehagen geeft. Door de lagere oppervlaktetemperatuur van de vochtige muurdelen zal ook het risico op condensatie en schimmelvorming aanzienlijk toenemen. 
  
  BESLUIT: bij ernstige gevallen van optrekkend vocht en dito zoutbelasting is het nooit aangewezen om langs buiten te isoleren! Ook het aanbrengen van een gevelhydrofobering op de zoutbelaste muurdelen is ten stelligste af te raden!
  

• Ik isoleer mijn buitenmuren in de spouw.
  
  Mogelijk, MAAR... er zijn enkele belangrijke voorwaarden! Het gevelmetselwerk (buitenspouwblad) moet in heel goede staat zijn: geen barsten of scheuren, voegen in goede staat en gelijkliggend met de steen. De minder recente gebouwen die met spouw werden gebouwd zijn constructief niet voorzien op spouwisolatie, want ze zitten vol koudebruggen: dichtgemetselde spouw ter hoogte van de raamslagen, aangestorte betonlintelen, rolluikkasten, contact via raam- en deurdorpels, soms ook via betonvloerplaten die tot tegen het buitenspouwblad werden gegoten, vuilophoping onderaan in de spouw enz... Wanneer men dergelijke spouw gaat volproppen met isoltaie worden deze koudebruggen geaccentueerd en versterkt, met mogelijks ernstige condensproblemen tot gevolg.  Bovendien kan het isolatiemteriaal voor vochtbruggen zorgen met doorslag naar de binnenmuur. Zie bijgaand schema. Meer informatie is te vinden op https://www.stormdry.be/nl/toepassingen/spouwisolatie
  Het hyrdofoberen van de gevel kan deze vochtdoorslag verhinderen, maar niet de koudebruggen!
  Ook kunnen problemen ontstaan met uitbloeiingen onderaan op het gevelmetselwerk. 
  
  BESLUIT: isoleer de spouw enkel wanneer een vooronderzoek heeft uitgewezen dat dit geen ernstige neveneffecten zal hebben!!
  
  

• Ik isoleer mijn buitenmuren aan de binnenkant.
  
  Mogelijk, MAAR... ook hier zijn natte muren een probleem! Het WTCB heeft heel duidelijke richtlijnen uitgebracht betreffende binnenisolatie: www.renofase.be - Detaillering van binnenisolatie | praktijkgids.
  Het is van het grootste belang dat de binnenisolatie ononderbroken is en droog blijft. Dus ook hier is het type isolatiemateriaal of de ontkoppeling van de natte buitenmuur doorslaggevend. Dit kan gerealiseerd worden door bv eerst een ontkoppelingsmembraan type REPLA FLEECE op de vochtige muren aan te brengen.
  Meer info hierover op https://www.sbsolutions.eu/product/repla-fleece.
  
  Het grote voordeel van de binnenisolatie is evenwel dat men duidelijk zicht heeft op de werken, maar ook en vooral dat men veel minder gebruik hoeft te maken van de thermische inertie van het oude gebouw, dwz dat men de buitenmuren niet mee hoeft op de warmen, wat uiteraard energie bespaart. Een belangrijke voorwaarde is echter het aanbrengen van een goed dampscherm aan de warme zijde van de voorzetwand. Dit om condensatie en schimmels achter de voorzetwand te voorkomen. 
  ‍
  BESLUIT: oordeelkundig aangebrachte binnenisolatie, ontkoppeld van de ongezonde oude buitenmuur, is een goede en efficiënte oplossing. 

‍

We vinden het uiteraard jammer dat in het Benovatietraject nergens over vocht wordt gesproken, toch een van de belangrijkste pathologieën bij oudere gebouwen. Daarom deze post. 
Aarzel dan ook niet om met ons contact met ons op te nemen voor een vochtdiagnose en advies bij uw renovatieproject. Meer info op https://www.sbsolutions.eu/nl/vochtdiagnose

‍